บทบาทของผู้ออกแบบการเรียนการสอน

บทบาทของผู้ออกแบบการเรียนการสอน

บทบาทของผู้ออกแบบการเรียนการสอน

บทบาทของผู้ออกแบบการเรียนการสอน (Designer's role) สามารถเปลี่ยนแปลงได้ขึ้นอยู่กับสิ่งที่นำเสนอว่าต้องอาศัยเทคนิค หรือไม่ต้องอาศัยเทคนิค และขึ้นอยู่ส่วนประกอบของทีมการออกแบบ เนื้อหาที่ต้องใช้เทคนิคสูง ผู้ออกแบบจำเป็นต้องให้คำแนะนำในการออกแบบกับผู้ชำนาญการด้านเนื้อหา (content expert) ถ้าเนื้อหานั้นไม่ต้องใช้เทคนิคที่สูงมากจนเกินไปผู้ออกแบบก็สามารถจัดทำได้อย่างอิสระมากขึ้นด้วยความช่วยเหลือของผู้ชำนาญการด้านเนื้อหา ผู้ออกแบบสามารถที่จะทำงานเป็นผู้ให้คำปรึกษาจากภายนอก และรับผิดชอบภาระงานทั้งหมดเหมือนกับเป็นคนในสำนักงาน (in-house employers)  ซึ้งได้รับความช่วยเหลือจากผู้ชำนาญการด้านเนื้อหา บทบาทของผู้ออกแบบสามารถมีได้หลากหลาย ขึ้นอยู่กับความสัมพันธ์ที่มีต่อผู้ชำนาญการด้ารเนื้อหา บทบาทของผู้ออกแบบสามารถมีได้หลากหลาย ขึ้นอยู่กับความสัมพันธ์ที่มีต่อผู้ชำนาญการด้านเนื้อหาวิชา ดังตัวอย่างทั้งสาม (Seels and Glasgow,1990:7-9)

1.ผู้ชำนาญการด้านเนื้อหาและมีสมรรถภาพในการออกแบบการเรียนการสอนและเทคโนโลยี และเป็นผู้บทบาทของการออกแบบด้วย ไม่จำเป็นต้องอาศัยความช่วยเหลือด้านรู้ ความชำนาญทางเนื้อหาวิชา

2.ผู้ออกแบบการเรียนการสอน ที่ได้รับการร้องขอให้ทำงานในด้านเนื้อหาที่อาจจะมีความคุ้นเคย แต่ผู้ออกแบบยังคงรู้สึกมีความจำเป็นที่จะทำงานกับผู้ชำนาญการด้านเนื้อหา

3.ผู้ออกแบบอาจจะได้รับการร้องขอให้พัฒนาหรือวิจัยในด้านเนื้อหาที่ไม่มีความคุ้นเคยและดังนั้นจึงจำเป็นต้องเลือกและทำงานกับผู้เชี่ยวชาญด้านเนื้อหาจำนวนมาก

ตารางที่1. เปรียบเทียบการเรียนการสอนแบบดั้งเดิมกับการเรียนการสอนเชิงระบบ

องค์ประกอบของการเรียนการสอน	การเรียนการสอนแบบดั้งเดิม		การเรียนการสอนเชิงระบบ
1. กำหนดเป้าประสงค์ (Setting goals)	-ตำราหลักสตรูดั้งเดิมการอ้างอิงภายใน		-การประเมินความต้องการจำเป็น -การวิเคราะห์งาน -การอ้างอิงภายนอก
2.  จุดประสงค์ (Objectives)	-กล่าวในรูปของผลที่ได้รับรวมๆหรือการปฏิบัติของครู -เหมือนกันสำหรับนักเรียนทุกคน		-จากการประเมินความต้องการจำเป็นการวิเคราะห์/การประเมินงาน -เลือกด้วยพิจารณาจากความสามารถของผู้เรียนเมื่อแรกเข้าเรียน
3. จุดประสงค์ในความรู้เฉพาะของผู้เรียน (Student’s knowledge of objectives)	-ไม่ได้รับการบอกกล่าวล่วงหน้าต้องใช้สัญญาณจากการฟังคำบรรยายและการอ่านตำรา		-บอกกล่าวอย่างเฉพาะเจาะจงเป็นพิเศษล่วงหน้าก่อนเรียน
4.   ความสามารถก่อนเข้าเรียน (Entering capability)	-ไม่ต้องใส่ใจ นักเรียนทุกคนมีจุดประสงค์และวัสดุอุปกรณ์/กิจกรรมเหมือนกันหมด		-การพิจารณา -การกำหมดวัสดุอุปกรณ์/กิจกรรมแตกต่างกัน
5.  ผลสัมฤทธิ์ที่คาดหวัง (Expected achievement)	-ใช้โค้งมาตรฐาน		-มีความเป็นแบบอย่างเดียวกันสูง
6. ความรอบรู้ (Mastery)	-นักเรียนส่วนน้อยรับรู้จุดประสงค์ทั้งหมด -รูปแบบผิดพลาด		-นักเรียนส่วนใหญ่รับรู้จุดประสงค์ทั้งหมด
7. ค่าระดับและการเลื่อนระดับ (Grading and promotion)	-อยู่บนพื้นฐานการเปรียบเทียบกับนักเรียนคนอื่นๆ		-อยู่บนพื้นฐานการรอบรู้จุดประสงค์
8. การสอนเสริม (Remediation)	-บ่อยครั้งที่ไม่มีการว่างแผน -ไม่มีการแปลงเปลี่ยน		-วางแผนสำหรับนักเรียนที่ต้องการความช่วยเหลือแสวงหาจุดประสงค์
	-จุดประสงค์หรือวิธีการเรียนการสอน		-อื่นๆ เลือกวิธีการเรียนการสอน
9.การใช้แบบทดสอบ	-กำหนดค่าระดับ		-เฝ้าระวังติดตามความก้าวหน้าของผู้เรียน -ตัดสินความรู้ -วินิจฉัยความยากลำบาก -ปรับปรุงการเรียนการสอน
10. เวลาศึกษากับความรอบรู้ (Stidy time vs mastery)	-เวลาคงที่:ระดับของความรอบรู้หลากหลาย แตกต่างกัน		-ความรอบรู้คงที่:เวลาหลากหลายแตกต่างกัน
11.  การตีความของความล้มเหลวที่จะไปให้ถึงความรู้ (Interpretation of failure to reach mastery)	-นักเรียนผู้สงสาร		-มีความต้องการจำเป็นที่จะต้องปรับปรุงการเรียนการสอน
12.  การพัฒนารายวิชา (Course of development)	-เลือกวัสดุอุปกรณ์ก่อน		-ระบุจุดประสงค์ก่อนแล้วจึงจะเลือกวัสดุอุปกรณ์
13. ลำดับขั้นตอน (Sequence)	-อยู่บนพื้นฐานของเหตุผลและสังเขปหัวเรื่อง		-อยู่บนพื้นฐานของสิ่งที่ต้องรู้ก่อนตามความจำเป็นและหลักการของการเรียนรู้
14.  การปรับปรุงการเรียนการสอนและวัสดุอุปกรณ์ (Revision of instructional and materials)	-อยู่บนพื้นฐานของการคาดเดางาน หรือความเพียงพอของวัสดุอุปกรณ์ใหม่ -เกิดขึ้นเป็นพักๆ		-อยู่บนพื้นฐานของการประเมินข้อมูล -เกิดขึ้นเป็นจำ
15.  กลยุทธ์การเรียนการสอน (Instructional Strategies)	-พอใจให้ผ่านได้อย่างกว้างๆ -อยู่บนพื้นฐานของความชอบและความคล้ายคลึง		-เลือกที่จะให้ได้รับตามจุดประสงค์ -ใช้ยุทธวิธีที่หลากหลาย -อยู่บนพื้นฐานของทฤษฎีและการวิจัย
16.  การประเมินผล (Evaluation)	-บ่อยครั้งที่ไม่เกิดขึ้น : การวางแผนเชิงระบบมีน้อย -ประเมินแบบอิงกลุ่มข้อมูลได้จากปัจจัยนำเข้าและกระบวนการ	-การวางแผนเป็นระบบ : เกิดขึ้นประจำ -ประเมินความรอบรู้ตามจุดประสงค์ -ประเมินผลอิงเกณฑ์ข้อมูลได้จากผลที่ได้รับ(ผลผลิต)

ตารางที่ 2. งานและผลผลิตของกระบวนการออกแบบการเรียนการสอน

ขั้นตอนและภาระงาน	ตัวอย่างภาระงาน	ตัวอย่างผลผลิต
การวิเคราะห์-กระบวนการของการนิยามว่าต้องเรียนอะไร	-ประเมินความต้องการจำเป็น -ระบุปัญหา -วิเคราะห์ภาระงาน	-แฟ้มผู้เรียน -การพรรณนาข้อจำกัด -คำกล่าวของความต้องการจำเป็นและปัญหา -การวิเคราะห์ภาระงาน
การออกแบบ-กระบวนการของการชี้เฉพาะว่าจะเรียนอะไร	-เขียนจุดประสงค์ -พัฒนารายการของแบบทดสอบ -วางแผนการเรียนการสอน -ระบุแหล่งทรัพยากร	-จุดประสงค์ที่วัดได้กลยุทธ์การเรียนการสอน -ลักษณะเฉพาะของตัวแบบ (prototype specification)
การพัฒนา-กระบวนการของหน้าที่และผลิตวัสดุอุปกรณ์	-ทำงานกับผู้ผลิต -พัฒนาคู่มือ แผนภูมิโปรแกรม	-สตอรี่บอร์ด (Story board)  -สคริป -แบบฝึกหัด -คอมพิวเตอร์ช่วยการเรียนการสอน
การนำไปใช้-กระบวนการของการก่อตั้งโครงการในบริษัทแห่งโลกความจริง	-การฝึกอบรมครู -การทดลอง	-การให้ความเห็นของนักเรียนข้อมูล
การปะเมินผล-กระบวนการของการตกลงใจเกี่ยวกับความเห็นผลของการเรียนการสอน	-บันทึกข้อมูลเกี่ยวกับเวลา -ผลการแปลความแบบทดสอบ -สำรวจผู้สำเร็จการศึกษา -ทบทวนกิจกรรม	-คำรับรอง -รายงานโครงงาน -ทบทวนตัวแบบ

ที่มา  พิจิตรา ธงพานิช. วิชาการออกแบบและการจัดการเรียนรู้ในชั้นเรียน